گیربکس حلزونی چیست؟

یکی از ویژگی های مهمی که در اغلب گیربکس های حلزونی وجود دارد، زاویه 90 درجه خروجی این گیربکس است که بسیار پرکاربرد است.

این نکته در طراحی و ساخت آن اهمیت بالایی دارد که با توجه به این سبک از طراحی موتور گیربکس‌های حلزونی، معمولا میتوان آنها را با شیوه‌های متفاوتی نصب کرد.

لازم به ذکر است که با کوپل این گیربکس با یک گیربکس حلزونی دیگر به صورت "مرکب" میتوان به دورهای خروجی کم دست یافت.

عملکرد گیربکس صنعتی حلزونی به چه صورت است؟

همانطور که در موارد فوق به اجزای موتورگیربکس حلزونی اشاره شد، بخش ماردون که همواره به چرخ دنده متصل است؛ به طور مستمر در حال چرخش است و با چرخش خود، چرخ دنده را نیز وادار به حرکت می‌کند.

در واقع قدرت حرکت چرخ دنده از طریق ماردون تامین می‌شود که تامین این قدرت به طور معکوس توسط ماردون امکان‌پذیر نیست.

عملکرد گیربکس حلزونی چه تفاوتی با سایر گیربکس‌ها دارد؟

همانطور که کمی پیش هم به طراحی آن اشاره کردیم، گیربکس‌های حلزونی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که جهت شافت ورودی و شافت خروجی، در حالت 90 درجه برهم عمود هستند؛ که این ویژگی باعث شده تا کاربردهای متفاوتی به این گیربکس ببخشد.

این گیربکس ها، دارای خاصیت عدم برگشت پذیری در اغلب نسبت‌های تبدیل هستند. این وجه تمایز در گیربکس‌های صنعتی حلزونی، بسیار قابل توجه بوده و عده زیادی از مشتریان مانند مصارف بالابر ساختمانی و مغازه تنها به دلیل این خصوصیت حاضر به خرید آن می‌شوند.

لازم به ذکر است که راندمان گیربکس حلزونی نسبت به گیربکس‌های هلیکال و خورشیدی کمتر است، اما همیشه میان پر فروش‌ترین گیربکس‌های صنعتی دیده شده‌اند.

اگر بخواهیم این سه گیربکس را در مقایسه با یکدیگر قرار دهیم، بدین صورت اولویت بندی خواهند شد:

انواع گیربکس حلزونی

1. گیربکس کتابی یا NMRV
2. گیربکس VF
3. گیربکس MVF

گیربکس کتابی یا NMRV چیست؟

گیربکس کتابی با نام گیربکس مکعبی و گیربکس NMRV هم شناخته می شوند. گیربکس کتابی در دو نوع متفاوت طراحی شده و در بازار عرضه می‌گردد:

1. فلنج دار
2. شافت دار

این گیربکس های حلزونی اغلب دارای جنس بدنه آلومینیوم هستند که در سایز های بزرگ قابل سفارش با جنس بدنه چدن نیز هستند. البته به طور معمول گیربکس های کوچک (سایز های پایین) را از جنس آلومینیوم و گیربکس های سنگین را از چدن می سازند. به همین دلیل این گیربکس ها وزن کمتر و قیمت مناسب تری دارد؛ با این حال با توجه به گستردگی استفاده و طول عمر مناسب این گیربکس ها، می توان گفت مقاومت خوبی در امور صنعتی دارند.

گیربکس های کتابی فلنچ دار به صورت مستقیم از طریق فلنج الکتروموتور کوپل میشوند. در طراحی شافت دار آن نیز میتوان از طریق کوپلینگ ها (کوپلینگ ها قطعاتی برای اتصال دو قطعه هستند که در بسیاری از گیربکس ها کاربرد دارند) به شافت الکترو موتور متصل شوند که البته کاربرد کمی دارند اما از جنس بدنه چدنی مستحکم برخوردار هستند.

گیربکس کتابی یا NMRV چه مزایایی دارد؟

حال که با کاربردهای گیربکس کتابی تا حدودی آشنا شدید، می‌خواهیم بدانیم استفاده از این گیربکس‌ها چه مزایایی نسبت به گیربکس‌های دیگر دارند؟

• صرفه جویی در مصرف انرژی
• وزن سبک در طراحی آلومینیومی
• قابلیت مصرف در دستگاه‌های سبک و سنگین

موارد ذکر شده تعدادی از ویژگی‌های برجسته گیربکس کتابی بود که با توجه به شرایط خود می‌توانید از گیربکس کتابی برای رفع نیاز خود استفاده کنید.

گیربکس VF چیست؟

گیربکس VF یکی دیگر از انواع گیربکس‌های حلزونی است. این گیربکس ها با ورودی شافت طراحی می شوند.

نکته قابل توجه در این گیربکس، جنس پوسته آن است. برای گیربکس‌هایی که سایز کوچک‌تری دارند، از آلومینیوم برای تهیه پوسته این گیربکس استفاده می‌گردد؛ اما در گیربکس‌هایی با سایزهای بزرگتر، از چدن‌های مستحکم نیز استفاده می‌کنند.

ضمنا این دسته از گیربکس‌های حلزونی معمولا با نسبت تبدیل 1 به 7 تا 1 به 100 تولید می شوند.

انواع گیربکس VF

• گیربکس حلزونی VF پایه دار یا نرمال
• گیربکس حلزونی سری VF/FC

همانطور که گیربکس‌های VF و VF/FC در تصویر قابل مشاهده هستند، از لحاظ ظاهری تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که گاهی در کارکرد آنها نیز منجر به تفاوت‌های کم رنگی خواهد شد.

تفاوت این دو طراحی در نوع پایه آنها است. در طراحی VF/FC از فلنج برای پایه گیربکس استفاده شده است و به همین دلیل، گیربکس VF پایه فلنج نیز نامیده می شوند.

گیربکس MVF چیست؟

گیربکس‌های صنعتی MVF برخلاف گیربکس‌های VF که ورودی آنها شافت است، ورودی فلنچ دارند. اما مانند گیربکس‌های VF در دو حالت MVF و MVF/FC در بازار عرضه می‌گردند.

جنس بدنه گیربکس‌های MVF از آلومینیوم و چدن بوده که در جنس چدن باعث استحکام این گیربکس‌ها می‌شوند. مشخصات فنی کامل محصولات MVF را در صفحه گیربکس حلزونی MVF مطالعه کنید.

لازم است بدانید تعدادی از انواع گیربکس های حلزونی به صورت دو سر شافت نیز قابل سفارش هستند و در برخی مصارف صنعتی و غیر صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. برای اطلاع بیشتر در مورد گیربکس های دو سر شافت، مطالعه مقاله گیربکس دو سر شافت یا فلنج را پیشنهاد می کنیم.

چرا از الکترو گیربکس حلزونی استفاده کنیم؟

یکی از سوالاتی که ذهن اغلب خریداران را درگیر می‌کند، این است که اصلا چرا از گیربکس حلزونی استفاده کنیم؟

اصولا گیربکس حلزونی نسبت به سایر گیربکس های صنعتی دارای مزیت های منحصر به فردی است. این مزایا شامل عوامل زیادی است که در زیر به آن اشاره می‌کنیم:

خاصیت خود قفل شوندگی

در اغلب گیربکس‌های حلزونی، دنده‌ها طوری قرار می‌گیرند که زاویه به وجود آمده آنها قابلیت برگشت پذیری را از چرخ دنده سلب می‌کند؛ که در نتیجه به این عمل خود قفل شوندگی گیربکس گفته می‌شود.

برگشت ناپذیری یا همان خاصیت خود قفل شوندگی، در مشاغلی مانند بالابرهای ساختمانی، وینچ و جرثقیل‌ها نقش پر رنگی دارند. همچنین با دارا بودن قابلیت خود قفل شوندگی، دیگر نیازی به نصب ترمز روی الکتروموتور نبوده و پس از توقف الکتروموتور، گیربکس هم به همراه آن متوقف خواهد شد.

نصب آسان

گیربکس صنعتی حلزونی به دلیل تنوع در ابعاد و کاربردهای فراوان آن، نصب آسانی دارند و این نکته باعث شده تا جا به جایی آن نیز آسان شود.

استقامت بالا

اغلب برای تهیه ماردون (مارپیچ) گیربکس حلزونی از فولاد سخت استفاده می‌شود. جنس محکم این قطعه مقاومت گیربکس را در برابر استهلاک چرخ دنده افزایش می‌دهد.

سایر مزایا

• آلودگی صوتی نسبتا پایین
• مقرون به صرفه
• قابلیت نصب در زوایای مختلف
• به فضای کمی برای نصب نیاز دارد.
• در صورت خرابی، به راحتی تعمیر می‌شوند.
• صدای نسبتا کمی تولید می‌کنند.
• نگهداری آسانی دارند.

قدرت گیربکس حلزونی

همانطور که گفته شد اجزای این گیربکس ها از شافت با ماردون، چرخدنده، بلبرینگ ها و مهر و موم ها تشکیل شده است که استفاده از روغن جهت روانکاری آنها بسیار مهم است.

این عناصر باعث کاهش و افزایش قدرت گیربکس حلزونی می شود. بنابراین تلفات احتمالی در گیربکس را اساسا می توان به چهار دلیل ردیابی کرد:

1. اصطکاک چرخ دنده ها
2. روغن
3. جنس بیرینگ
4. مهر و موم شفت

برای کنترل قدرت لازم است از بارهای وارده به هر عنصر اطلاع داشته باشیم. این عناصر را می توان به اجزای وابسته به بار و بدون وابستگی به بار تقسیم کرد.
کنترل توان یا قدرت، کاملا به کیفیت اصطکاک دندانه های چرخ دنده ها برمی‌گردد که باید با در نظر گرفتن روغن کاری مناسب کنترل شود.
درست است که شافت به طور کلی کمتر بار را تحمل می‌کند اما به دلیل به کارگیری ماردون فولادی درگیر با چرخ دنده نیز می تواند باعث اتلاف قدرت گیربکس شود.

تا این بخش از مقاله با انواع گیربکس حلزونی و کاربردهای آن آشنا شدید. سوالی که ممکن است در این قسمت پیش بیاید این است که کدام برند برای خرید گیربکس حلزونی مناسب‌تر است.

کدام برند گیربکس حلزونی را بخریم؟

وب سایت شهبازموتور مفتخر است ده ها برند داخلی و خارجی گیربکس‌های حلزونی را در اختیار مشتریان قرار دهد. از میان برند های مطرح داخلی میتوان به سهند دور اصفهان و شاکرین صنعت سپاهان و در برند های خارجی میتوان به گیربکس SEW و گیربکس حلزونی چینی SDM نیز اشاره کرد.