مزایا و معایب گیربکس حلزونی
یکی از پر کاربرد ترین نوع گیربکس صنعتی، گیربکس حلزونی است. گیربکس حلزونی مانند اغلب کالاهای صنعتی، دارای انواع متفاوتی است که هر یک از آن در مصارف متنوعی مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما گاها استفاده از گیربکس حلزونی در برخی مصارف، نسبت به سایر گیربکس های صنعتی ارجحیت داشته و یا در مواردی استفاده از آن پیشنهاد نمی شود. علت آن نیز مشخصات منحصر به فرد این گیربکس صنعتی است.
در این مقاله قصد داریم مزایا و معایب گیربکس حلزونی را در راستای شناخت بهتر و استفاده مناسب در کاربری مورد نظر شرح دهیم.
گیربکس حلزونی از انواع کاهنده های صنعتی است که در صنایع متفاوتی کاربرد دارد. به دلیل وجود چرخ دنده های حلزونی در این گیربکس ها، به گیربکس حلزونی معروف هستند. سایر اجزای گیربکس حلزونی، منجر به عملکرد متفاوت این گیربکس شده و از فاکتورهای تعیین کننده در استفاده آن در یک صنعت می باشد.
در مقاله مذکور، منحصرا در رابطه با گیربکس حلزونی توضیح داده شده است. پیشنهاد می شود جهت کسب اطلاعات جامع‌تر به مطالعه این مقاله بپردازید.
همانطور که می دانید، این گیربکس صنعتی از پر فروش ترین و پر کاربرد ترین نوع گیربکس شناخته شده است؛ اما محبوبیت آن دلیل بر استفاده آن در همه کاربری ها نمی شود. گیربکس های حلزونی مزایای زیادی داشته و معمولا با ویژگی های مثبتی که دارند، شناخته می شوند؛ اما معایبی نیز دارند که کمتر به آنها اشاره می شود.
مزایای گیربکس حلزونی، برخلاف سایر گیربکس های صنعتی بسیار زیاد بوده و همین امر نیر موجب کاربرد گسترده آن در صنعت شده است.
گیربکس حلزونی چه مزایایی دارد؟
از مهم ترین مزایای گیربکس حلزونی، می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1. خاصیت خود قفل شوندگی
چرخ دنده ای که در گیربکس های حلزونی تعبیه شده است، شامل یک چرخ دنده و ماردون می شود. عملکرد این چرخ دنده در گیربکس به گونه ای است که تنها در یک جهت قابلیت چرخش دارد و این یک مزیت مهم در گیربکس های حلزونی محسوب می شود.
کاربری هایی مانند بالابر، نوار نقاله و مواردی از این قبیل که در صنایع متفاوتی به چشم می خورند، به این خاصیت وابسته هستند و در صورت عدم وجود خاصیت خود قفل شوندگی قابل استفاده نمی باشند.
لازم به ذکر است که این قابلیت تنها در گیربکس های حلزونی وجود داشته و در هیچ گونه گیربکس صنعتی دیگری وجود ندارد؛ به همین علت، همواره این گیربکس به عنوان گیربکس خود قفل، در کاربری های متناسب با این ویژگی انتخاب می شود.
2. مقاومت و طول عمر بالا
گیربکس های حلزونی همواره با پوسته مقاوم ساخته شده و در مقابل تغییرات محیطی، فشار بالا و هر گونه ضربه، مقاومت بسیار خوبی دارند. این دسته از گیربکس های صنعتی، در دو جنس آلومینیوم و چدن تولید می شوند که در صورت نگهداری درست، اعم از سرویس و روغنکاری به موقع، مقاومت خوبی داشته و در دراز مدت قابل استفاده هستند.
3. قیمت مناسب
اصولا گیربکس های حلزونی نسبت به سایر گیربکس های صنعتی، قیمت مناسب تری دارند؛ چرا که دسترسی به متریال ساخت آن راحت بوده و قریب به اکثریت تولید کنندگان این نوع گیربکس، ایرانی هستند. البته که برندهای خارجی زیادی نیز به تولید این گیربکس پرداخته اند؛ اما امکان دسترسی به گیربکس حلزونی با قیمت مناسب و کیفیت عالی، در برندهای داخلی نیز وجود دارد.
4. تنوع در طراحی
گیربکس های حلزونی در طراحی های متنوعی تولید می شوند. از انواع این طراحی ها می توان به گیربکس کتابی(مکعبی یا NMRV)، VF و MVF و VF FC و MVF FC و انواع گیربکس مرکب اشاره نمود. هر یک از این گیربکس ها، علاوه بر تفاوت ظاهری، در ساختار و راندمان نیز تفاوت هایی داشته که در کاربری متناسب با مشخصات خود استفاده می شوند.
5. تنوع در سایز و تیپ
گیربکس های حلزونی علاوه بر اینکه در طراحی های تنوعی تولید می شوند، سایزهای متنوعی نیز دارند. اصولا سایز این دسته از گیربکس های صنعتی بدین شکل طبقه بندی می شود:
| نوع طراحی | تیپ ها |
| کتابی ( NMRV یا مکعبی) | از تیپ 30 تا تیپ 300 |
| VF | از تیپ 49 تا تیپ 250 |
| VF FC | از تیپ 49 تا تیپ 250 |
| MVF | از تیپ 49 تا تیپ 250 |
| MVF FC | از تیپ 49 تا تیپ 250 |
| گیربکس های مرکب | بسته به نیاز کاربر ساخته می شود |
در این میان دسته دیگری از گیربکس های حلزونی وجود دارند، که به صورت هندویل یا دستی حرکت می کنند، مانند گیربکس بالابر دستی و جک اسکرو.
6. عدم ایجاد آلودگی صوتی
اصولا گیربکس های حلزونی آلودگی صوتی کمی ایجاد کرده و چرخ دنده های آن اصطلاحا بسیار روان و نرم حرکت می کنند.
7. قابلیت نصب در حالات متنوع
گیربکس حلزونی با توجه به وزن سبک و طراحی منحصر به فردی که دارد، انعطاف پذیری بالایی در نصب دارد.
8. منعطف در مصرف
همانطور که کمی پیشتر نیز اشاره شد، گیربکس حلزونی در سایزهای متنوعی تولید می شود که این امر موجب پوشش دهی این گیربکس در طیف وسیعی از کاربری های صنعتی شده است. به عنوان مثال گیربکس دستگاه نانوایی، میکسر بلوک زنی و... تنها بخشی از کاربری های این کاهنده صنعتی است. علاوه بر آن، این گیربکس قابلیت ساخت سفارشی را نیز دارد.
در صورتی که کاربری مورد نظر، متناسب با استفاده از گیربکس حلزونی باشد، به راحتی می توان به نمایندگی های معتبر در سطح استان ها، سفارش داد.
9. نصب و نگهداری آسان
نگهداری گیربکس حلزونی در هیچ گونه نوع طراحی نه تنها دشوار نبوده، بلکه نسبت به سایر گیربکس های صنعتی، از نگهداری آسانی برخوردار می باشد.
تنها نکته ای که در نگهداری این گیربکس صنعتی باید به آن توجه کرد، سرویس به موقع و روغنکاری مرتب آن است. ضمن اینکه سرویس این دسته از کاهنده ها، زمان بر نبوده و در کوتاه ترین زمان ممکن، بدون ایجاد هر گونه اختلال در روند کار اتفاق می افتد.
10. قابل استفاده در فضای کوچک
از دیگر مزایای استفاده از گیربکس حلزونی، می توان به نصب و استفاده از آن در محیط های کوچک اشاره نمود. اصولا گیربکس های کوچک فضای کمی را اشغال می کنند و با توجه به اینکه در حالات مختلفی نصب می شوند، به راحتی قابل استفاده می باشند.
11. ارائه بازه وسیعی از گشتاور و سرعت خروجی
گشتاور خروجی و سرعت خروجی گیربکس حلزونی، بازه مشخصی نداشته و در مقایسه با سایر گیربکس های صنعتی، بازه بسیار وسیعی دارد.
معایب گیربکس حلزونی
اساسا در کنار مزایای هر محصول، معایبی نیز وجود دارد؛ گیربکس حلزونی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه به برخی از معایب گیربکس حلزونی اشاره می نماییم.
1. عدم ارائه راندمان در توان های بالا
گیربکس های حلزونی در توان های بالا و مصارف سنگین قابل استفاده نمی باشند؛ چرا که با توجه به ساختاری که دارد، راندمان آن نهایتا تا 65 درصد را پوشش دهد.
2. محدودیت در کوپل با موتور
گیربکس های حلزونی معمولا با دورهای محدودی کوپل می شوند. این گیربکس ها تنها با دور ورودی 1000، 1500 و 750(تنها در گیربکس های مرکب) قابل کوپل هستند.
3. افزایش دما در حین کار
به دلیل ساختار داخلی ساده گیربکس های حلزونی، به خصوص نحوه درگیری چرخ دنده ها در حین کار، امکان بالا رفتن دما در این گیربکس ها بسیار بالا است.
کلام پایانی
به طور کلی گیربکس های حلزونی، نقطه قوت یا نقطه ضعف فاحشی نسبت به سایر گیربکس های صنعتی ندارند و تنها نیاز مصرف کننده، استفاده یا عدم استفاده از آن را تعیین می کند؛ به همین علت پیشنهاد می شود همواره پیش از خرید، با کارشناسی متخصص در این زمینه مشورت کرده و محصول متناسب با نیاز خود را تهیه نمایید.
مجموعه شهباز موتور با ارائه خدمات متنوع من جمله مشاوره پیش از خرید، مفتخر است تا مشتریان را در راستای خرید بهینه راهنمایی کند.