معرفی کامل انواع پمپ صنعتی

پمپ مخلوط (پروانه مخلوط)

همانگونه که از اسم آن مشخص است پروانه ی این نوع پمپ ترکیبی از محوری و شعاعی است. در واقع زاویه ورود و خروج سیال نسبت به پروانه بین صفر و 90 درجه می باشد. البته معمولا این زاویه به صورت 45 درجه طراحی می شود.

پمپ دو مکشه و تک مکشه

یکی دیگر از انواع دسته بندی در پمپ ها دینامیکی (نوع شعاعی) بر اساس مکش آن است. به عبارتی می توان گفت، پمپ های شعاعی به 2 دسته تک مکشه، و دو مکشه تقسیم می شوند. پمپ های تک مکشه که همان پمپ های شعاعی نرمال هستند. اما با یک طراحی متفاوت در همین پمپ ها می توانیم نوع دو مکشه آن را ایجاد کنیم.

در این دسته بندی با قرار دادن پروانه دو طرفه و متقارن، پمپ های دو مکشه ساخته می شود. این نوع پروانه هم انرژی زیاد و هم قدرت و مکش بالایی به سیال منتقل می کند. در پمپ های دو مکشه سیال مورد نظر که عموما آب است؛ از دو طرف وارد پمپ می شود. با توجه به قدرت بالای پروانه مخصوص در این پمپ، آب با فشار زیاد می تواند تا ارتفاعات بیش از 180 متر پمپاژ شود.

با توجه به تولید فشار بالا در پمپ های دو مکشه نسبت به نوع تک مکشه، توانایی پمپاژ در ارتفاعات زیاد و صرفه جویی در انرژی یکی از انتخاب های مقرون به صرفه به ویژه در صنایع بزرگ، صنایع آبرسانی شهری و... استفاده از پمپ های دو مکشه است.

بررسی  انواع پمپ جابه جایی مثبت

همانطور که در دسته بندی ابتدای مقاله مشخص شده، پمپ های جابه جایی مثبت به دو دسته رفت و برگشتی و چرخشی تقسیم می شود. طراحی این پمپ ها نسبت به نوع سانتریفیوژی متفاوت است. از جمله مهم ترین و اصلی ترین تفاوت این است که در پمپ های جابه جایی مثبت از پروانه استفاده نمی شود. در نتیجه واضح است که روش کار و ایجاد فشار در پمپ های جابه جایی مثبت نیز متفاوت از مکانیکی است. در ادامه به بررسی انواع پمپ جابه جایی مثبت می پردازیم.

پمپ رفت و برگشتی

یکی از مهم ترین نکات و تفاوت های اصلی این دسته با پمپ های دینامیکی در ساختار و طراحی آن است. این پمپ ها بدون پروانه بوده و به واسطه حرکت پیستون، پلانجر یا دیافراگم منجر به باز و بسته شدن شیر های ورودی و خروجی می شوند و در نتیجه سیال در آن ها حرکت می کند. به عبارت دیگر یکی از مهم ترین اجزای پمپ های رفت و برگشتی شیرهای یک طرفه ورودی و خروجی آن است.

توجه داشته باشید، در صورتی که هر یک از این شیر ها به درستی کار نکند در فرآیند پمپاژ اختلال ایجاد می شود. مثلا اگر در مرحله ورود سیال به پمپ، شیر خروجی کاملا بسته نباشد یا شیر ورودی به درستی باز نشده باشد عملیات سیال گیری دچار مشکل می شود. در نتیجه درست کار کردن این پمپ ها کاملا به سالم بودن شیر ها برمی گردد.

همانطور که پیشتر اشاره شد، پمپ های رفت و برگشتی در 3 نوع پیستونی، پلانجری و دیافراگمی ساخته می شوند. روش کار در هر سه این پمپ ها مشابه است و تنها اجزای اجرا کننده تفاوت دارند.

پمپ پیستونی

پمپ های پیستونی، به واسطه حرکت رفت و برگشتی پیستون در سیلندر، موجب باز و بسته شدن شیر ها شده و عملیات پمپاژ را انجام می دهند. این فرآیند به این صورت است که در زمان حرکت پیستون به عقب در داخل سیلندر، شیر ورود باز می شود و مایع یا سیال به پمپ وارد می شود. سپس با برگشت پیستون و بسته شدن شیر ورود، فشار لازم به سیال منتقل شده و شیر خروج باز می شود. اصطلاحا مرحله اول را حالت انقباض و مرحله بعدی را حالت انبساط پمپ می گویند.

پمپ پلانجری

پلانجر در این پمپ ها مانند پیستون عمل می کند. با استفاده از پلانجر می توان همان حرکت رفت و برگشتی و درنتیجه ایجاد فشار لازم را به وجود آورد. با این وجود از مهم ترین مزایا و تفاوت های پمپ پلانجری با پیستونی در قدرت تولید فشارها است.

این پمپ ها با توجه به ساختار خود، توانایی تولید فشار های بالا را دارند. به همین دلیل سیالاتی که دارای ویسکوزیته بالایی هستند را به راحتی و با فشار زیاد پمپاژ می کنند. نکته قابل توجه در این پمپ ها امکان ساخت آن با استفاده چند پلانجر و سیلندر است، که امکان افزایش فشار را چند برابر می کند.

پمپ دیافراگمی

پمپ های دیافراگمی نیز عملیات رفت و برگشت و فشرده سازی سیال را توسط یک دیافگرام انجام می دهند. مزیت استفاده از دیافراگم در پمپ این است که از هر گونه نشتی جلوگیری می کند. البته لازم به ذکر است که این ویژگی به شرط سالم بودن دیافراگم است. علاوه بر این پمپ های دیافراگمی از معدود پمپ های صنعتی هستند که توانایی پمپاژ کردن انواع مختلفی از مواد را دارند.

پمپ چرخشی

پمپ های چرخشی با ساختاری متفاوت و متنوع توانایی ایجاد فشار لازم در سیالات مختلف را برای ما فراهم کرده اند. این پمپ ها که بر خلاف مدل های پیشین با استفاده از قطعات چرخان مانند چرخ دنده ها کار می کنند، در مدل های مختلفی به منظور استفاده های گوناگون در صنایع تولید می شوند. از کاربردی ترین پمپ های چرخشی یا روتاری می توان به پمپ های اسکرو، دنده ای و لوب (گوشواره ای) اشاره کرد. نحوه کار هر یک از پمپ ها در ادامه توضیح داده شده است.

پمپ اسکرو

سیال در این پمپ ها به صورت پیچشی حرکت می کند و انرژی لازم برای پمپاژ شدن از طریق حرکت های پیچشی تامین می شود. در صورتی که در پمپ های رفت و برگشتی این انرژی، توسط فشار هوا و حرکت پیستون به سیال منتقل می شود. به علت نوع خاص طراحی این پمپ به آن پمپ پیچ ارشمیدس هم می گویند.

لازم به ذکراست پمپ های اسکرو را می توان مناسب با ویسکوزیته سیال تنظیم کرد. همنیطور این پمپ به صورت تک پیچ تا چند پیچ تولید می شوند. شیار ها در این پیچ ها به صورت منظم و با فاصله کم است. همین ویژگی نیز باعث به وجود آمدن خلا و در نتیجه فشار در سیال می شود.