در این مطلب آموزشی از سایت شهباز موتور، نحوه عملکرد، ساختار داخلی، اجزا و مشخصات فنی کلی انواع پمپ های دنده ای یا غلیظ کش را به طور کامل مورد بررسی قرار می دهیم.
پمپ دنده ای چیست؟
پمپ های دنده ای یا پمپ غلیظ کش از خانواده پمپ های جابه جایی مثبت است و یکی از انواع پمپ است که برای جا به جایی مواد مایع یا سیالات در کاربرد های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این پمپ های صنعتی، با دو نوع چرخ دنده داخلی و خارجی، انواع سیالات یا مایعات را با غلظت (ویسکوزیته) مختلف به بیرون از محفظه پمپ پمپاژ می کنند.
عملکرد پمپ دنده ای (غلیظ کش)
کارکرد این پمپ ها به این گونه است که مایعات به محض ورود داخل محفظه پمپ، در بین فضای خالی چرخ دنده ها به دام می افتد. در این حین، مایعات به شدت مورد فشار و چرخش قرار داده شده و باعث می شود تا مایع با شدت بسیار بالایی به بیرون از پمپ پمپاژ شود.
نکته بسیار مهم در قدرت پمپاژ مایعات در این پمپ ها این است که هرچقدر لقی یا فضای خالی بین چرخ دنده ها کمتر باشد، پمپ، مایعات را با فشار بالاتری به بیرون هدایت می کند.
طراحی برخی از پمپ های دنده ای به صورت دو جداره صورت می گیرد. به این صورت که یک فضای خالی بین دنده ها و پوسته ایجاد می کنند و در آن فضای خالی روغن، بخار و یا آب گرم عبور می کند تا از سفت شدن مایعات داخل پمپ جلوگیری شود و پمپ به‌صورت روان، مایع را پمپاژ کند.
در پمپ های دنده ای فشار خروجی مایعات به عوامل مختلفی مانند: جنس قطعات، غلظت مایعات، لقی بین دنده ها و میزان قدرت موتور بستگی دارد. در این بین نسبت سرعت کارکرد پمپ و غلظت مایع از اهمیت بالایی برخوردار است.
جریان سیال در پمپ دنده ای داخلی:
جریان سیال در پمپ دنده ای خارجی:
عوامل موثر بر کارایی پمپ های دنده ای چیست؟
- فاصله‌های هندسی در قسمت بیرونی چرخ دنده‌ها امکان نشتی و جریان برگشتی را فراهم می کند. با این حال گاهی اوقات فاصله‌های بالاتر به کاهش اصطکاک هیدرودینامیکی و بهبود کارایی کمک می کند.
- برگشت زیاد بین دنده‌ها باعث نشت مایع نیز میشود. با این حال، این به کاهش انرژی تلف شده ناشی از به دام انداختن مایع بین دندانه‌های چرخ دنده کمک میکند.
اجزای پمپ دنده ای
پمپ دنده ای تشکیل شده از دو چرخ دنده (محرک و متحرک) در داخل پوسته پمپ دنده ای که هنگام چرخش ، دنده ها مایع را از دهانه مکش کشیده و بین دو دنده و سطح پوسته نگه میدارند و با خود به دهانه تخلیه حمل کرده و تخلیه میکند.
در دو طرف چرخ دنده ها بوش های برنزی قرار دارند که محور دو طرف دنده در آن قرار دارد که در حین گردش ، بوش ها روغن کاری می شوند ، یک سمت محور محرک از پوسته خارج میشود و برای جلوگیری از نشت مایع درون پوسته از نخ گرافیتی و از مهره جلوی آن برای فشار آوردن نخ ها به دور شافت استفاده می شود.
برای مثال اجزای پمپ دنده ای gf در تصویر زیر قابل مشاهده است:
مشخصات فنی پمپ های دنده ای
پمپ های دنده ای کوچک با حداکثر دور 1400 و پمپ های دنده ای سایز بزرگ با حداکثر دور 700 دور بر دقیقه تولید و عرضه می شوند. هرچه سرعت کارکرد پمپ کمتر و قدرت موتور بالاتر باشد، پمپ می تواند مایعات با غلظت بالاتری را پمپاژ کند.
پمپ های دنده ای می توانند دبی (میزان پمپاژ مایعات در واحد زمانی مشخص) حداکثر 170 متر مکعب در ساعت و فشار 25 بار را اعمال کنند.
تعیین توان و دور برای پمپ ها ارتباط مستقیم با دبی مورد نیاز، فشار و غلظت سیال دارد.
با توجه به مکانیسم پمپ های دنده ای، نگهداری تعمیر پمپ دنده ای در صورت بروز مشکل از اهیمت ویژه ای برخوردار است.
طراحی پمپ های دنده ای در مرحله تولید به دو نوع پمپ های دنده ای خارجی و پمپ های دنده ای داخلی تقسیم می شوند که هرکدام به نسبت کارایی خود در مکان ها و صنعت های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
مطالعه مقاله زیر را برای شناخت بیشتر پمپ دنده داخلی و خارجی، به شما پیشنهاد می کنیم.
بیشتر بدانید ⇐ تفاوت پمپ دنده داخلی و دنده خارجی
کاربرد ها
پمپ های دنده ای در تولید مواد شیمیایی، پتروشیمی، فرآوری مواد غذایی، معادن، نفت و گاز، آب و فاضلاب، ساختمان‌سازی و دیگر و بسیاری از موارد دیگر کاربرد دارند.
به عنوان مثال پمپ غلیظ کش عسل، صابون، شکلات، قیر، روغن، چسب، شامپو و... تعدادی از کاربرد های پمپ دنده ای است.
در ادامه شما را با انواع این پمپ غلیظ کش صنعتی آشنا خواهیم کرد تا بیشتر با کاربرد های آن آشنا شوید.
انواع پمپ دنده ای
همانطور که ذکر شد، پمپ های غلیظ کش دنده ای از لحاظ طراحی اجزای داخلی به دو نوع دنده داخلی و دنده خارجی تقسیم می شوند.
از لحاظ نوع ورودی و خروجی نیز به دو نوع تک جداره (دارای یک خروجی برای سیال) و دو جداره (جداره داخلی برای عبور مواد سیال و جداره خارجی برای عبور روغن) تقسیم می شوند.
جنس بدنه و دنده این پمپ صنعتی، بسیار در کاربرد هایی که مورد استفاده قرار میگیرند دارای اهمیت است. پمپ غلیظ کش یا دنده ای به طور معمول با 3 مدل جنس پوسته به بازار عرضه می شوند:
پمپ دنده ای چدن:
پمپ دنده ای چدنی دارای مقاومت بالا در برابر آسیب های محیطی، و جنس دنده آنها معمولا فولادی است.
پمپ دنده ای استیل:
این پمپ ها برای کاربرد هایی که احتیاج به پمپاژ مواد حساس بهداشتی دارند (مانند مایعات خوراکی و دارو) استفاده می شود.
پمپ دنده ای استیل دارای جنس بدنه و چرخ دنده از جنس استیل استنلس 316 است.
پمپ دنده ای برنجی:
این پمپ نیز در بازار با دنده فولاد و استیل به بازار عرضه می شوند که با توجه به کارایی جنس چدن و استیل بسیار کم مصرف هستند.
برند های معتبر موجود در بازار ایران
در بازار ایران تا کنون چند تولید کننده پمپ دنده ای وجود دارد. از میان برند های باکیفیت میتوان به پمپ دنده ای نقش جهان و ایران تولید اشاره کرد. این دو برند دارای کیفیت خوبی دارند و محصولات خود را ضمانت می کنند. پس اگر شما خدمات پس از فروش برایتان مهم است بهتر است از تولید کننده های داخلی خرید کنید.
برند های خارجی مانند کراخت، ریکیمایر، کوپار، روتوفلوید هم کیفیت مناسبی دارند، اما امکان خدمات ضمانت برای برند های خارجی امکان پذیر نیست.
شما میتوانید در صورت نیاز به مشاوره خرید پمپ دنده ای با مجموعه ما در تماس باشید یا انواع برند های معتبر و با کیفیت پمپ دنده ای را از سایت شهباز موتور خرید کنید.
در پایان: اگر سوال یا ابهامی دارید که در این مقاله پاسخ داده نشده است، از طریق ثبت نظر یا درخواست در انتهای همین صفحه از کارشناس متخصص ما بپرسید.