مقالات

روغن مناسب برای گیربکس های صنعتی و نکات روغن کاری

ارسال توسط
40
روغن گیربکس صنعتی

گیربکس صنعتی یکی از اجزای کلیدی ماشین‌آلات است که عملکرد صحیح آن تاثیر مستقیمی بر کارکرد کل دستگاه یا خط تولید دارد. بنابراین خرابی یا کارکرد نادرست گیربکس می‌تواند باعث اختلال در کل سیستم شود. برای افزایش عمر گیربکس و اطمینان از کارکرد بدون وقفه، روغن‌کاری مناسب و به‌موقع آن اهمیت ویژه‌ای دارد. استفاده از روغن گیربکس مناسب نه تنها از ساییدگی دنده‌ها جلوگیری می‌کند، بلکه حرارت اضافی را کاهش داده و از بروز خرابی‌های پرهزینه جلوگیری می‌نماید.

در این مقاله از سایت شهباز موتور، به بررسی ویژگی‌های روغن مناسب برای انواع گیربکس صنعتی، نحوه روغن‌کاری و نقش آن در افزایش کارایی و نگهداری گیربکس می‌پردازیم.

روغن گیربکس صنعتی چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟

روغن گیربکس صنعتی که با نام‌های روغن دنده صنعتی یا در اصطلاح قدیمی‌تر واسکازین نیز شناخته می‌شود، روغنی است که مخصوص گیربکس طراحی شده و وظیفه روان‌کاری و محافظت از دنده‌ها و قطعات متحرک را بر عهده دارد. وظایف اصلی روغن گیربکس عبارتند از:

  • جلوگیری از سایش دنده‌ها: روغن با ایجاد لایه‌ای محافظ بین دنده‌ها، تماس مستقیم را کم کرده و از فرسایش و خرابی جلوگیری می‌کند.
  • خنک‌کاری و دفع حرارت: روغن، حرارت ناشی از اصطکاک را جذب و منتقل می‌کند تا دمای گیربکس در حد ایمن بماند و از آسیب حرارتی جلوگیری شود.
  • محافظت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی: افزودنی‌های ضد خوردگی، سطح فلز را می‌پوشانند و مانع تماس آن با رطوبت و هوا می‌شوند.
  • کاهش صدا و لرزش: روانکاری مناسب باعث حرکت نرم دنده‌ها شده و اصطکاک، ضربه و صدای گیربکس را کاهش می‌دهد.

ویژگی‌های یک روغن گیربکس مناسب

برای عملکرد بهینه گیربکس صنعتی و افزایش عمر مفید آن، روغن مورد استفاده باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

  • ویسکوزیته مناسب: روغن باید روان باشد تا دنده‌ها به‌راحتی حرکت کنند و پوشش محافظ مناسبی روی قطعات ایجاد شود.
  • پایداری حرارتی: روغن باید در دماهای بالا خواص خود را حفظ کند و از کاهش کیفیت یا تجزیه جلوگیری نماید.
  • تحمل فشار بالا: روغن باید بتواند در شرایط بار و فشار سنگین، از قطعات داخلی گیربکس محافظت کند.
  • مقاومت در برابر اکسیداسیون و تغییرات شیمیایی: روغن باید در برابر اکسیداسیون و واکنش‌های شیمیایی مقاوم باشد تا کیفیت آن کاهش نیابد.
  • محافظت از قطعات: روغن باید از سایش، خراش و خوردگی دنده‌ها و سایر قطعات فلزی جلوگیری کند.
  • دوام طولانی: روغن باید برای مدت طولانی خواص خود را حفظ کند تا نیاز به تعویض مکرر کاهش یابد و نگهداری گیربکس ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر شود.

نکات مهم انتخاب روغن گیربکس

هنگام انتخاب روغن گیربکس باید به چند عامل کلیدی توجه ویژه داشته باشید:

  • نوع روغن (معدنی یا سنتتیک): روغن‌های معدنی EP برای شرایط کاری عادی و دمای معمول مناسب هستند. در حالی که روغن‌های سنتتیک (PAO یا PAG) برای شرایط سخت، دمای بالا (گرم) یا کارکرد ۲۴ ساعته پیشنهاد می‌شوند؛ زیرا دوام و مقاومت بیشتری در برابر حرارت و اکسیداسیون دارند.
  • گرانروی (ویسکوزیته  ISO VG): برای شرایط کاری سبک یا دمای پایین (سرد) از گرید 150 یا 220، برای شرایط نرمال از گرید 220 یا 320 و برای شرایط کاری سنگین یا دمای بالا (گرم) از گرید 460 یا 680 استفاده کنید. انتخاب درست گرانروی مهم‌ترین عامل در افزایش عمر گیربکس است.
  • استاندارد و افزودنی‌ها: روغن باید حتما دارای استاندارد EP (Extreme Pressure) باشد تا از دنده‌ها و قطعات داخلی گیربکس در برابر فشار زیاد محافظت کند. همچنین باید خاصیت ضد سایش، ضد خوردگی و مقاومت در برابر اکسیداسیون داشته باشد تا عملکرد بهتر و طولانی‌تری ایجاد شود.
  • دمای محیط و میزان بار کاری: شرایط دمایی محیط و مقدار بار کاری گیربکس نیز باید در انتخاب نوع و گرید روغن در نظر گرفته شود تا روغن عملکرد مناسبی داشته باشد.

روغن‌ مناسب انواع گیربکس صنعتی

برای همه گیربکس‌ها نمی‌توان از یک نوع روغن یکسان استفاده کرد. هر مدل گیربکس، بسته به نوع ساختار، سرعت، دما و میزان بار کاری به روغن مخصوص خود نیاز دارد. در ادامه، روغن‌های مناسب برای هر نوع گیربکس صنعتی را بررسی می‌کنیم.

خرید و قیمت گیربکس صنعتی

روغن گیربکس حلزونی

یکی از نکات مهم در روغن‌کاری گیربکس‌های حلزونی، توجه به نوع طراحی آن‌ها است. این گیربکس‌ها معمولا در دو شکل گرد و کتابی (مکعبی) ساخته می‌شوند که هرکدام به حجم و نوع مشخصی از روغن نیاز دارند.

در گیربکس‌های کتابی تا سایز ۹۰، معمولا کارخانه روغن‌کاری اولیه را انجام داده و تنها بررسی سطح روغن هنگام نصب کافی است. اما در سایزهای بزرگ‌تر گیربکس کتابی و همچنین مدل‌های گرد، محفظه اغلب خالی است و باید پیش از راه‌اندازی با روغن مناسب پر شود؛ در غیر این صورت خطر داغ شدن و خرابی زودرس وجود دارد.

گیربکس‌های حلزونی با تماس لغزشی بین پیچ و چرخ‌دنده کار می‌کنند، به همین دلیل در زمان کار حرارت و اصطکاک زیادی ایجاد می‌شود. بنابراین برای جلوگیری از آسیب و کاهش دما، وجود یک لایه روغن مناسب و پایدار بسیار مهم است.

مقدار غلظت (ویسکوزیته) روغن باید با نوع و شرایط کاری گیربکس هماهنگ باشد تا بهترین عملکرد را داشته باشد. در ادامه، گریدهای پیشنهادی روغن برای گیربکس‌های حلزونی آورده شده است.

نوع کاربردگرید ویسکوزیته روغنتوضیحات
سبک150 / 220مناسب برای گیربکس‌های کوچک، بار سبک، سرعت بالا و دمای پایین
نرمال220 / 320مناسب برای کارکرد و بار معمولی، سرعت متوسط و دمای نرمال
سنگین460 / 680مناسب برای گیربکس‌های بزرگ، بار زیاد، دمای بالا و کارکرد مداوم

برای روغن‌کاری گیربکس‌های حلزونی، روغن‌های معدنی EP مانند Omala EP، Mobil Gear، Alpha Max، Energol GR-XP  و Spartan EP مناسب هستند. همچنین، روغن‌های سنتتیک مانند Alphasyn PG، Tivela، Glygoyle  و SG-XP نیز گزینه مناسبی برای این نوع گیربکس‌ها محسوب می‌شوند.

در ادامه، روغن‌های پیشنهادی برای گیربکس‌های حلزونی را معرفی کردیم.

نام تجارینوع روغن
ENERGOL GR-XP 220/460روغن معدنی
ALPHA MAX 220/ 460
MOBILGEAR 630/634
SPARTAN EP 220/460
OMALA EP 220/460
نام تجارینوع روغن
ENERGOL SG-XP320روغن سینتتیک
ALPHASYN PG320
GLYGOYLE 30
TIVELA

آموزش عملی نحوه روغن کاری گیربکس حلزونی کتابی

در این ویدئو آموزشی، می‌توانید نمونه‌ای از روغن کاری گیربکس کتابی را مشاهده کنید.

به دلیل پر کاربردتر بودن گیربکس‌های حلزونی در میان گیربکس‌های صنعتی، ما این طراحی را برای آموزش انتخاب کردیم و در ادامه نیز نکات کلیدی بسیاری در این رابطه آموزش خواهیم داد.
برای  تجهیزات بالابرها نیز معمولا از گیربکس‌های حلزونی اسفاده می‌شود.

لازم به ذکر است این روش برای انواع  گیربکس کتابی  NMRV داخلی و خارجی در هر برند و جنس (مانند  گیربکس چینی، آلومینیومی، چدن و…) کاربرد دارد.

پیچ ورودی روغن در هر یک از انواع گیربکس‌های صنعتی به راحتی قابل تشخیص است.

روغن گیربکس  بالابر

گیربکس بالابر یکی از بخش‌های اصلی سیستم بالابر است و روانکاری صحیح آن نقش مهمی در کاهش اصطکاک، جلوگیری از سایش قطعات داخلی و کنترل دمای کاری دارد. این گیربکس‌ها معمولا از نوع حلزونی تیپ VF/N هستند و در سایزهای مختلف از ۶۲ تا ۱۵۰ تولید می‌شوند. مقدار روغن مورد نیاز در هر سایز متفاوت است و باید بر اساس دستورالعمل سازنده استفاده شود.

در ادامه، حجم تقریبی روغن مورد نیاز برای هر سایز گیربکس بالابر آورده شده است.

سایز گیربکس بالابرمقدار روغن بر حسب لیتر
630.32
720.5
860.87
1101.7
1302.3
1503

گرانروی روغن در گیربکس‌های بالابر مشابه گیربکس‌های حلزونی است، زیرا هر دو در معرض اصطکاک و حرارت بالا قرار دارند. بنابراین در شرایط کاری سبک یا دمای پایین از گرید 150 یا 220 استفاده می‌شود، در شرایط نرمال، گرید 220 یا 320 مناسب است و برای کارهای سنگین یا دمای بالا، گرید 460 یا 680 بهترین عملکرد را دارد.

توجه داشته باشید که روغن انتخابی باید با جنس قطعات داخلی گیربکس سازگار باشد و از ترکیب روغن‌هایی با پایه یا گرید متفاوت خودداری شود، زیرا این کار خاصیت روانکاری را کاهش داده و ممکن است به اجزای داخلی آسیب برساند.

برای این‌که گیربکس بالابر عملکرد خوب و طول عمر بالایی داشته باشد باید از روغن باکیفیت استفاده کرد. مثلا روغن‌های برندهای داخلی مثل بهران، پارس و ایرانول و برندهای خارجی مثل Shell، Mobil، BP، Castrol، Esso  و IP  گزینه‌های مطمئنی هستند که روانکاری مناسبی فراهم می‌کنند.

روغن گیربکس هلیکال

گیربکس‌های هلیکال به‌دلیل طراحی دقیق دنده‌ها، عملکردی نرم، کم‌صدا و با بازده بالا دارند و برای انتقال گشتاور زیاد در صنایع مختلف به‌کار می‌روند. این گیربکس‌ها در سه نوع اصلی شامل هلیکال شفت مستقیم، بول هلیکال (پینیون کرانویل)، هلیکال آویز (شافت موازی) تولید می‌شوند که هر یک بسته به ساختار خود، به نوع و حجم مشخصی از روغن نیاز دارند.

گرید و نوع روغن مناسب برای گیربکس‌های هلیکال عبارتند از:

  • روغن معدنی EP با گرید ISO VG 220: مناسب برای شرایط کاری عادی، دمای محیط نرمال و بار متوسط.
  • روغن معدنی EP با گرید ISO VG 320: مناسب برای شرایط بار سنگین، شوک‌های مکانیکی و سرعت‌های پایین؛ این روغن به‌دلیل ویسکوزیته بالاتر، لایه محافظ قوی‌تری بین دنده‌ها ایجاد کرده و از سایش در فشارهای زیاد جلوگیری می‌کند.
  • روغن سنتتیک: مناسب برای شرایط کاری سخت، دماهای بالا یا محیط‌هایی با تغییرات حرارتی زیاد؛ این روغن دارای پایداری حرارتی عالی، مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و طول عمر بیشتر نسبت به روغن‌های معدنی است.

در ادامه، انواع روغن‌های پیشنهادی برای گیربکس‌های هلیکال معرفی شده‌اند.

نام تجارینوع روغن
Energol GR-XP 220روغن معدنی
Mobil Gear 627/630
Omala EP 220
نام تجارینوع روغن
Mobil SHC 630روغن سنتتیک
Enersyn SG-XP 220
Shell Tivela S220

روغن گیربکس خورشیدی

گیربکس‌های خورشیدی به دلیل طراحی فشرده، توان و گشتاور زیادی را در حجم کم منتقل می‌کنند. در این نوع گیربکس‌ها فشار بالایی بین دنده‌ها و یاتاقان‌ها ایجاد می‌شود، به همین دلیل روانکاری مناسب و باکیفیت اهمیت زیادی دارد. همچنین به علت تراکم زیاد قطعات و گردش محدود روغن، این گیربکس‌ها به حرارت و آلودگی حساس‌تر هستند و استفاده از روغن تمیز، پایدار و مقاوم در برابر سایش برای عملکرد مطمئن آن‌ها ضروری است.

برای گیربکس‌های خورشیدی معمولا از روغن‌های سنتتیک با افزودنی‌های EP  (Extreme Pressure) مانند Mobil SHC Gear، Shell Omala HD  یا Castrol Alphasyn استفاده می‌شود. این روغن‌ها در برابر فشار و دمای بالا مقاوم‌تر هستند و برای کارکرد مداوم یا محیط‌های سنگین بهترین گزینه‌اند.

در شرایط عادی و با بار و دمای معمول، می‌توان از روغن معدنی با گرید 220 نیز استفاده کرد.

پیش از راه‌اندازی گیربکس خورشیدی، لازم است آن را با روغن مناسب و به میزان کافی پر کنید تا از کارکرد خشک و آسیب دیدن قطعات داخلی جلوگیری شود. همچنین، تعویض منظم روغن در این نوع گیربکس‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روغن اولیه باید پس از حدود 100  ساعت کارکرد و در مراحل بعدی پس از 1000 ساعت کارکرد تعویض گردد.

در ادامه، روغن‌های مناسب برای گیربکس‌های خورشیدی معرفی شده‌اند. البته انتخاب نهایی باید طبق توصیه سازنده گیربکس و شرایط کاری واقعی انجام شود.

ShellMobilEssoFUCHSCastrolTotalبهرانپارسایرانول
Omala Oil SeriesMobil Gear XMPEsso SPARTANRenolin CLPAlpha SPCarterبردبارنیسانIG

برندهای معتبر ایرانی و خارجی روغن گیربکس صنعتی

طی بررسی و تست‌های صورت گرفته توسط تیم شهباز موتور، روغن بهران بردبار یکی از برندهای ایرانی محبوب برای روغن‌کاری گیربکس‌های صنعتی است. در ادامه از مزایای این برند صحبت خواهیم کرد.

همچنین می‌توانید از معادل این روغن دنده صنعتی یا واسکازین با برند‌های خارجی مثل شل (Shell) یا کاسترول (Castrol) استفاده کنید.

نکته: در شرایط جوی و محیطی با دمای نرمال و سرد، از روغن‌های شل تر (ویسکوزیته پایین: بهران بردبار 150) و در شرایط  جوی و محیطی با دمای خیلی گرم از روغن‌های سفت‌تر (ویسکوزیته بالا: بهران بردبار 220) استفاده کنید.

جدول مشخصات روغن بهران بردبار

مشخصات فیزیکی – شیمیاییگرانروی  CST40شاخص گرانروینقطه اشتعالنقطه ریزشدانسیته درو KG/M 
روش آزمونASTM D-445ASTM D-2270ASTM D-92ASTM D-97ASTM D-4052 
بهران بردبار 686895210-24880 
بهران بردبار 10010095218-21885 
بهران بردبار 15015095234-18890 
بهران بردبار 22022095240-15895 
بهران بردبار 32032095240-15895 
بهران بردبار 46046095246-9900 
بهران بردبار 68068095248-9902 
بهران بردبار 100096095250-3910 

مزایای روغن دنده بهران بردار چیست؟

  • دارای خاصیت پایداری حرارتی و اکسیداسیون خوب
  • دارای مقاومت بسیار خوب در برابر زنگ زدن و خوردگی
  • خاصیت بسیار خوب جداپذیری روغن از آب
  • خواص بسیار خوب ضد سایش

میزان روغن مورد نیاز برای انواع گیربکس صنعتی

توجه داشته باشید که مقادیر ذکرشده در جداول این بخش مربوط به سطح روغن در حالت نصب افقی است. در صورت نصب عمودی یا زاویه‌ای، سطح روغن باید بالاتر تنظیم شود یا از سیستم پاشش اجباری برای اطمینان از روانکاری کامل چرخ‌دنده‌ها و یاتاقان‌ها استفاده گردد.

میزان روغن مورد نیاز برای گیربکس حلزونی گرد و کتابی

میزان روغن مورد نیاز برای گیربکس حلزونی گرد  (VF/MVF)
تیپ گیربکس(نحوه نصب)(A)  مقدار روغن سینتتیک مصرفی (لیتر)(B)  مقدار روغن معدنی مصرفی (لیتر)
  VF30VF44VF49VF63VF72VF86VF110VF130VF150VF185VF210VF250
N0.0450.0750.1200.3200.500.8701.72.3357.510.5
A-V2.8
(PAM 2.4)		3.9
(PAM 3)		4.5
(PAM 4.3)		9.6
(PAM 7.8)		15
(PAM 11)		28.4
(PAM 22.6)
FR-FC-FA-F-P2.434.37.81122.6
میزان روغن مورد نیاز برای گیربکس کتابی (مکعبی)
(A)  مقدار روغن سینتتیک مصرفی (لیتر)(B)  مقدار روغن معدنی مصرفی (لیتر)
سایز گیربکس025030040050063075090105110130150
B30.020.040.080.150.30.5511.634.57
B82.23.35.1
B6-B72.53.55.4
V534.57
V62.23.35.1

میزان روغن مورد نیاز برای انواع گیربکس‌های هلیکال

میزان روغن مورد نیاز برای گیربکس هلیکال شافت مستقیم VEM
تیپ گیربکسZG0ZG1ZG2ZG3ZG4ZG5ZG6ZG7
G11024.00.330.500.651.253.35.811.0
G12055.00.681.151.653.58.014.026.0
G13024.00.360.551.052.03.77.013.5
G14036.50.550.751.452.85.010.220.0
G15016.00.280.320.380.72.54.08.0
G16016.00.280.320.380.72.54.08.0
G31019.50.220.260.651.12.95.29.0
G32048.80.60.951.83.37.513.825.5
G33027.50.360.511.052.03.57.413.0
G34037.00.470.71.52.555.010.219.5
G35015.50.220.240.50.62.353.86.6
G36015.50.220.240.50.62.353.86.6
میزان روغن مورد نیاز برای گیربکس هلیکال شافت مستقیم SEW
تیپ گیربکسM1M2M3M4M5M6
R070.120.200.200.200.200.20
R170.250.550.350.550.350.40
R270.25/0.400.700.500.700.500.50
R370.30/0.950.850.951.050.750.95
R470.70/1.501.601.501.651.501.50
R570.80/1.701.901.702.101.701.70
R671.10/2.302.60/3.502.803.201.802.00
R771.20/3.003.80/4.103.604.102.503.40
R872.30/6.06.7/ 8.27.27.76.36.5
R974.60/9.811.7/14.011.713.411.311.7
R1076.0/13.716.316.919.213.215.9
R13710.0/25.028.029.531.525.025.0
R14715.4/40.046.548.052.039.541.0
R16727.0/70.082.078.088.066.069.0
میزان  روغن  مورد نیاز برای گیربکس بول هلیکال
تیپ گیربکسM1M2M3M4M5M6
K370.501.001.001.250.950.95
K470.801.301.502.001.601.60
K571.202.302.502.802.602.40
K671.102.402.603.452.602.60
K772.204.104.405.84.204.40
K873.708.08.710.98.08.0
K977.014.015.720.015.715.5
K10710.021.025.533.524.024.0
K12721.041.544.054.040.041.0
K15731.062.065.090.058.062.0
K16733.095.0105.0123.085.084.0
K18753.0152.0167.0200143.0143.0
 میزان روغن مورد نیاز برای گیربکس هلیکال آویز
تیپ گیربکسM1M2M3M4M5M6
F270.600.800.650.700.600.60
F370.951.250.701.251.001.10
F471.501.801.101.901.501.70
F572.603.502.103.502.802.90
F672.703.801.903.802.903.20
F775.97.34.308.06.06.3
F8710.813.07.713.810.811.0
F9718.522.512.625.218.520.0
F10724.532.019.537.527.027.0
F12740.554.534.061.046.347.0
F15769.0104.063.0105.086.078.0

چه میزان روغن باید داخل گیربکس ریخته شود؟

میزان روغن داخل گیربکس باید به‌گونه‌ای باشد که تمامی چرخ‌دنده‌ها و بلبرینگ‌ها به طور کامل در روغن غوطه‌ور باشند تا از سایش و حرارت زیاد جلوگیری شود.

با این حال در برخی گیربکس‌های صنعتی، مانند گیربکس خورشیدی، روغن باید همیشه در سطح مشخصی باقی بماند. به همین دلیل این گیربکس‌ها مجهز به مخزن روغن هستند تا در صورت کاهش سطح روغن یا تبخیر آن، روغن به طور خودکار از مخزن تأمین شود و عملکرد گیربکس دچار اختلال نشود.

علاوه بر آن، در گیربکس‌هایی که چرخ‌دنده‌هایشان با سرعت بسیار بالا می‌چرخند (مثلا گیربکس‌هایی با نسبت تبدیل یک به یک)، روغن باید به صورت فعال به چرخ‌دنده‌ها پاشیده شود. این کار معمولا توسط قطعه‌ای مخصوص انجام می‌شود تا روغن به میان دندانه‌ها نفوذ کرده و اصطکاک و حرارت ناشی از سرعت بالا کاهش یابد.

تأثیر شرایط نصب بر روغن‌کاری گیربکس‌های صنعتی

نحوه نصب گیربکس تاثیر مستقیمی بر روانکاری و میزان روغن مورد نیاز آن دارد. گیربکس‌ها معمولا در سه حالت اصلی افقی، عمودی یا زاویه‌دار نصب می‌شوند که هر کدام شرایط متفاوتی برای روغن‌کاری ایجاد می‌کنند.

  • نصب افقی: این رایج‌ترین حالت نصب است. در این وضعیت روغن به‌طور طبیعی روی دنده‌ها و یاتاقان‌ها پخش می‌شود و سطح استاندارد روغن برای روانکاری کافی خواهد بود.
  • نصب عمودی: وقتی گیربکس به صورت عمودی نصب شود (با شافت رو به بالا یا پایین)، همه چرخ‌دنده‌ها لزوما در روغن غوطه‌ور نمی‌شوند. در این حالت باید سطح روغن بالاتر در نظر گرفته شود یا از سیستم پاشش و گردش اجباری روغن استفاده کرد تا تمام قطعات روانکاری شوند.
  • نصب زاویه‌دار: در نصب‌های مایل، شیب‌دار یا غیرمعمول، روغن به‌طور یکنواخت در محفظه پخش نمی‌شود. بعضی قسمت‌ها روغن زیادی دریافت می‌کنند و بعضی دیگر خشک می‌مانند. بنابراین لازم است سطح روغن دقیق‌تر تنظیم شود و گاهی حتی مسیرهای ویژه برای رساندن روغن به نقاط مهم و کلیدی گیربکس طراحی گردد.

در کل، بهترین کار این است که گیربکس را در حالتی نصب کنید که سازنده توصیه کرده، چون طراحی محفظه و مسیر جریان روغن بر همان اساس انجام شده است. نصب نادرست می‌تواند مشکلاتی مثل کمبود روغن، افزایش سایش و خرابی سریع گیربکس را به دنبال داشته باشد.

بهترین زمان برای تعویض روغن گیربکس صنعتی

تعویض به‌موقع روغن گیربکس یکی از مهم‌ترین عوامل در افزایش عمر گیربکس و جلوگیری از خرابی‌های زودهنگام آن است.

زمان دقیق تعویض به نوع روغن (معدنی یا سنتتیک)، شرایط کاری، میزان بار، دمای محیط و توصیه سازنده بستگی دارد، اما دستورالعمل‌های کلی به صورت زیر است:

  1. تعویض روغن گیربکس در ابتدای کار: در شروع کار گیربکس‌های نو، روغن اولیه باید پس از حدود 100 ساعت کارکرد تعویض شود. این کار به خروج براده‌ها و ذرات ناشی از سایش اولیه کمک می‌کند.
  2. تعویض روغن گیربکس در شرایط کار عادی: در کارکرد معمولی گیربکس، زمان تعویض روغن به نوع آن بستگی دارد. برای روغن معدنی معمولا هر 1000 تا ۴۰۰۰ ساعت یا حدود ۶ تا ۱۲ ماه تعویض توصیه می‌شود. در مقابل، روغن‌های سنتتیک به دلیل پایداری و مقاومت بیشتر در برابر حرارت و اکسیداسیون، می‌توانند هر 4000 تا ۸۰۰۰ ساعت یا تقریبا ۱۲ تا ۲۴ ماه بدون تعویض کار کنند.
  3. تعویض روغن گیربکس در شرایط کاری سخت: اگر گیربکس تحت بارهای سنگین و دماهای بالا باشد یا در محیط‌های مرطوب و آلوده کار کند، فواصل زمانی تعویض روغن باید کوتاه‌تر از حالت استاندارد باشد.

بهترین روش برای تعیین زمان دقیق تعویض، پایش و آنالیز دوره‌ای روغن است. بررسی تغییرات ویسکوزیته، میزان آلودگی و وجود ذرات فلزی کمک می‌کند تا قبل از آسیب دیدگی قطعات، زمان مناسب تعویض مشخص شود.

چه عواملی روی زمان تعویض روغن گیربکس تاثیر می‌گذارند؟

زمان تعویض روغن در گیربکس‌های صنعتی به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:

  • مدت زمان کارکرد: هرچه گیربکس بیشتر کار کند، روغن در معرض اکسیداسیون و آلودگی بیشتری قرار می‌گیرد و خاصیت روانکاری خود را سریع‌تر از دست می‌دهد.
  • نیروی وارده بر گیربکس: فشار و بار زیاد باعث افزایش دما و استهلاک سریع‌تر روغن می‌شود و زمان تعویض آن را کوتاه‌تر می‌کند.
  • نوع روغن مصرفی: روغن‌های معدنی عمر کوتاه‌تری دارند و باید زودتر تعویض شوند، در حالی‌که روغن‌های سنتتیک به دلیل پایداری بالاتر، مدت بیشتری قابل استفاده‌ هستند.
  • شرایط جوی و محیط کار: دمای زیاد، رطوبت بالا، گردوغبار یا آلودگی محیط می‌تواند باعث افت کیفیت روغن و نیاز به تعویض زودتر آن شود.
  • میزان حرارت تولید شده: دمای بالای کاری موجب کاهش ویسکوزیته و افت سریع کیفیت روغن می‌گردد.

نکات مهم روغن‌کاری قبل از راه‌اندازی گیربکس

چند نکته ساده در روغن‌کاری، قبل از روشن کردن گیربکس می‌تواند از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کند و عملکرد آن را بهینه کند از جمله:

  • بررسی سطح و ویسکوزیته روغن: قبل از روشن کردن گیربکس، مطمئن شوید که میزان روغن کافی است و ویسکوزیته آن با نوع بار و شرایط کاری مطابقت دارد.
  • گیربکس‌های روغن‌کاری شده با گریس ترکیبی: برخی گیربکس‌ها از سیستم روغن‌کاری ترکیبی روغن و گریس استفاده می‌کنند. در این حالت، معمولا نیازی به افزودن روغن اضافی قبل از راه‌اندازی نیست، زیرا گریس موجود روانکاری اولیه را انجام داده است و روغن کافی دارد.
  • نگهداری طولانی‌مدت قبل از راه‌اندازی: اگر گیربکس مدت زیادی در محیط مرطوب یا نامساعد نگهداری شده باشد، پیش از نصب آن را پر از روغن کنید و پس از راه‌اندازی، سطح روغن را به مقدار استاندارد برسانید.

دلایل اصلی سوختن روغن گیربکس

سوختن روغن گیربکس یکی از مشکلات مهمی است که می‌تواند باعث آسیب جدی به گیربکس شود. این اتفاق معمولا به چند دلیل اصلی رخ می‌دهد از جمله:

  1. کم بودن حجم روغن: وقتی روغن داخل گیربکس کم باشد، دنده‌ها و بلبرینگ‌ها به‌خوبی روانکاری نمی‌شوند و اصطکاک زیاد باعث داغ شدن و در نهایت سوختن روغن می‌شود.
  2. استفاده از روغن نامناسب: هر گیربکس به نوع خاصی از روغن نیاز دارد. اگر روغن انتخاب‌شده گرانروی یا ترکیب شیمیایی مناسب نداشته باشد، نمی‌تواند حرارت را به‌درستی دفع کند و سریع‌تر می‌سوزد.
  3. افزایش بیش از حد دما: بالا رفتن دمای کاری گیربکس به دلیل کار مداوم یا فشار زیاد، باعث کاهش کیفیت روغن و سوختن آن می‌شود.
  4. نبود تهویه یا خنک‌کاری کافی: در محیط‌های گرم یا بسته که جریان هوا کم است، دمای گیربکس بالا می‌رود و روغن زودتر می‌سوزد.

با کنترل سطح روغن، انتخاب روغن مناسب و توجه به تهویه و شرایط کاری، می‌توان به‌راحتی از سوختن روغن گیربکس جلوگیری کرد.

جمع بندی

گیربکس‌های صنعتی برای عملکرد درست و عمر طولانی به روغن مناسب، روانکاری و سرویس منظم نیاز دارند. روغن با کاهش اصطکاک، کنترل حرارت و محافظت از دنده‌ها، از سایش و خرابی جلوگیری می‌کند. انتخاب روغن با ویسکوزیته مناسب، پایداری حرارتی بالا و مقاومت در برابر فشار و خوردگی، نقش مهمی در سلامت گیربکس دارد. همچنین کنترل سطح و دمای روغن و تعویض به‌موقع آن باعث افزایش عمر و کاهش هزینه‌های نگهداری گیربکس می‌شود.

برای انتخاب بهترین روغن گیربکس و دریافت مشاوره تخصصی در این زمینه با کارشناسان شهباز موتور تماس بگیرید.

در پایان، اگر سوال یا ابهامی دارید که در این مقاله پاسخ داده نشده است، از طریق ثبت نظر یا درخواست در انتهای همین صفحه از کارشناس متخصص ما بپرسید.

سوالات متداول

هر چند وقت یک بار باید روغن گیربکس صنعتی را تعویض کرد؟

زمان تعویض به نوع گیربکس، شرایط کاری و توصیه‌ی سازنده بستگی دارد.

آیا می‌توان از یک نوع روغن برای همه‌ی گیربکس‌ها استفاده کرد؟

خیر. گیربکس‌های مختلف (مثل حلزونی، هلیکال و...) به روغن‌هایی با ویسکوزیته و افزودنی‌های متفاوت نیاز دارند.

استفاده از روغن بی‌کیفیت چه پیامدی دارد؟

روغن نامرغوب می‌تواند موجب افزایش دما، سایش بیشتر دنده‌ها و کاهش بازده گیربکس شود و در بلندمدت به قطعات داخلی آسیب برساند.

چگونه باید روغن مناسب هر گیربکس را انتخاب کرد؟

انتخاب روغن باید با توجه به طراحی گیربکس، بار کاری، دما و شرایط محیطی انجام شود. دستورالعمل تولیدکننده دستگاه بهترین مرجع است.

چگونه روغن گیربکس صنعتی را تعویض کنیم؟

ابتدا باید گیربکس خاموش و خنک شود، سپس روغن قدیمی تخلیه و در صورت وجود، فیلتر تعویض شود. در پایان روغن جدید طبق دستورالعمل سازنده اضافه می‌شود.

اگر روغن به موقع تعویض نشود چه می‌شود؟

روغن آلوده یا فرسوده باعث کاهش روانکاری، افزایش استهلاک قطعات و کوتاه شدن عمر مفید گیربکس خواهد شد.

ویژگی‌های یک روغن خوب برای گیربکس صنعتی چیست؟

پایداری در برابر حرارت، جلوگیری از سایش و خوردگی و توانایی حفظ عملکرد در شرایط کاری مختلف از ویژگی‌های کلیدی هستند.

ویسکوزیته به چه معناست؟

ویسکوزیته به غلظت روغن اشاره دارد و با واحد cSt نمایش داده می‌شود. این ویژگی میزان روانکاری و توانایی روغن در محافظت از قطعات گیربکس را تعیین می‌کند.

برندهای معتبر و رایج روغن گیربکس صنعتی کدام‌اند؟

در بازار ایران، برندهای داخلی بهران، پارس و ایرانول از تولیدکنندگان اصلی هستند. در میان برندهای خارجی نیز برندهای جهانی مانند شل (Shell)، موبیل (Mobil) و کسترول (Castrol) از شناخته‌شده‌ترین‌ها به شمار می‌آیند.

40 دیدگاه در “روغن مناسب برای گیربکس های صنعتی و نکات روغن کاری”

  1. هادی گفت:
    28/04/1404 در 14:05

    درود استاد واسکازین مناسب کیربکس با دنده مخروطی و جعبه زنجیر در حالت ایستاده مورد استفاده در روتیواتور چیست
    سپاس

    پاسخ
    1. مدیر سایت گفت:
      04/05/1404 در 10:13

      سلام و درود بر شما
      روغن مناسب برای گیربکس ، بهران بردبار ۱۵۰ یا ۱۴۰ هستش البته به شرایط محیط و دما هم بستگی دارد .

      پاسخ
  2. عبداله غنا گفت:
    28/01/1404 در 23:51

    سلام من دستگاه بار سفت کن جدیداً گرفتم روغن گیربکسش رو ز کجا می‌تونیم چک کنیم متشکرم 09111721799

    پاسخ
    1. مدیر سایت گفت:
      03/02/1404 در 13:40

      سلام و درود بر شما
      درخصوص موردی که فرمودید باید مشخص بشه گیربکس شما چه تیپی هست و توی چه شرایط نصبی داره استفاده میشه که بهترین گزینه رو از لحاظ نوع و حجم روغن خدمتتون ارائه بدیم.برای مشاوره بیشتر می‌توانید با ما تماس بگیرید📞

      پاسخ
      1. میرزائی گفت:
        22/03/1404 در 14:08

        سلام و وقت بخير
        بهترین روغن برای گیربکس میکسر بچینگ پلانت چیه؟

        پاسخ
        1. مدیر سایت گفت:
          23/04/1404 در 13:13

          برای گیربکس میکسر بچینگ‌پلانت، بهترین گزینه انتخاب روغن دنده صنعتی با ویسکوزیته مناسب (معمولاً ISO VG 220 یا 320) از نوعی با افزودنی‌های EP (فشار بالا) است تا در برابر دما، بار بالا و شرایط کاری سخت مقاومت کند—مطابق با استانداردهایی مثل AGMA (AGMA 5 ≈ VG 220)

          🔧 معیارهای انتخاب روغن مناسب
          ۱. ویسکوزیته مناسب
          معمولاً برای گیربکس‌های بچینگ‌پلانت بین ISO VG 220 تا 320 بسته به ظرفیت و شرایط کاری توصیه می‌شود .

          ۲. افزودنی فشار بالا (EP)
          این افزودنی‌ها به محافظت از دنده‌ها در برابر خستگی و خوردگی کمک می‌کنند. حتماً به برچسب روغن‌هایی با EP اشاره شده دقت کنید .

          ۳. دوام در برابر دما و اکسیداسیون
          به‌ویژه اگر گیربکس در دمای بالا یا محیط آلوده کار می‌کند، باید روغن پایداری حرارتی داشته باشد

          🏆 گزینه‌های پیشنهادی بازار (آلمانی/اروپایی)
          Mobilgear XMP 220
          روغن EP با ویسکوزیته ISO VG 220

          عملکرد عالی در بارهای صنعتی

          مناسب شرایط داغ و رطوبت بالا (ترکیب EP + Base روغن با کیفیت)

          Shell Omala GX 220
          روغن صنعتی با ISO VG 220 و افزودنی‌های EP

          پایداری عالی در برابر اکسیداسیون و حرارت

          ساخت Shell، یکی از برندهای شناخته‌شده جهانی

          پاسخ
  3. علی کرملو.فروشگاه الکترو پمپ گفت:
    23/01/1404 در 13:40

    سلام ارادت.برای گیربکسهای شافت مستقیم چه میزان بایستی روغن ریخت.وایا روغن EP140 مناسب هست؟

    پاسخ
    1. مدیر سایت گفت:
      27/01/1404 در 10:47

      سلام! 😊 برای گیربکس‌های شافت مستقیم، میزان روغن مورد نیاز بستگی به نوع و سایز گیربکس دارد. معمولاً در کاتالوگ هر گیربکس، مقدار دقیق روغن مورد نیاز ذکر شده است. در مورد روغن EP140، این نوع روغن معمولاً برای گیربکس‌های صنعتی مناسب است، اما بهتر است قبل از استفاده، با کارشناسان ما مشورت کنید تا مطمئن شوید که این روغن با گیربکس شما سازگار است. برای مشاوره بیشتر می‌توانید با ما تماس بگیرید📞

      پاسخ
  4. کامران گفت:
    28/05/1403 در 18:15

    سلام و وقت بخیر
    برای گیربکس های خورشیدی سیبونی چه روغنی مناسب هست.
    مدل گیربکسNXT با نسبت تبدیل 1 به 3 می باشد
    با تشکر

    پاسخ
    1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
      29/05/1403 در 09:25

      درود وقت شما هم بخیر. روغنی که پیشنهاد دادیم با ویسکوزیته و شرایطی که در مطلب درج شده مناسب هست.

      پاسخ
  5. جهانبخش گفت:
    09/04/1403 در 18:32

    سلام من دستگاه چونه گیر پیستونی دارم که دوتا نوار نقاله داره،مخزن روغنش هم جعبه فلزی هست که فول روغن نداره،اول اینکه چه روغنی باید استفاده کنم،دوم اینکه مخزنش چقدر باید بریزیم کافی باشه؟

    پاسخ
    1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
      12/04/1403 در 14:59

      درود
      این مطلب در مورد روغن گیربکس های صنعتی است. در مورد دستگاهتون تخصص لازم رو نداریم. اما اگه برای روغن گیربکس دستگاهتون سوالی دارید؛ نوع گیربکس دستگاهتون رو همینجا کامنت کنید.

      پاسخ
  6. سعید گفت:
    21/09/1402 در 11:19

    سلام ارادت.برای گیربکس دستگاه تراش تبریزمیشه از روغن اسپیدی ۲۵_۵۰ استفاده کرد.

    پاسخ
    1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
      22/09/1402 در 15:11

      درود و احترام.
      برای گیربکس دستگاه تراش باید روغن با ویسکوزیته بین SAE 80 تا SAE 140 استفاده کرد و روغن اسپیدی ۲۵_۵۰ برای گیربکس دستگاه تراش مناسب نیست.

      پاسخ
      1. ناشناس گفت:
        02/02/1403 در 09:48

        سلام گیربکس بگهول تیدل 6سیلند چه واسکازینی میخورد

        پاسخ
        1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
          02/02/1403 در 10:39

          درود کاربر گرامی
          متاسفانه در مورد ماشین های سنگین اطلاعات تخصصی نداریم.

          پاسخ
          1. محمدی گفت:
            22/09/1403 در 15:26

            سلام گیربکس vf.fc چه اندازه روغن باید ریخته شود داخلش

          2. پشتیبانی شهبار موتور گفت:
            24/09/1403 در 13:41

            درود. روغن کاری گیربکس موردنظرتون به عواملی مثل شرایط نصب و سایز گیربکس بستگی داره ولی بطور کلی باید بصورتی روغن کاری شه که همه دنده ها و بلبرینگ ها توی روغن غوطه ور شوند.

        2. ناشناس گفت:
          13/05/1403 در 16:08

          درود
          برای دستگاه مفتول لوپ (صحافی) از چه روغنی باید استفاده کرد؟

          پاسخ
          1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
            13/05/1403 در 16:55

            درود. متاسفانه این مورد در تخصص ما نیست و نمی توانیم اطلاعات فنی مطمئنی به شما ارائه بدهیم.

  7. ناشناس گفت:
    31/05/1402 در 23:07

    سلام
    از‌کجا متوجه بشیم روغن که ریختم اندازه کم یازیادنباشه
    ممنون

    پاسخ
    1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
      01/06/1402 در 12:18

      ممنون از سوال خوبتون پاسخ شما به محتوای این مقاله اضافه شد.

      پاسخ
      1. مجید مصدر گفت:
        14/07/1402 در 11:33

        باسلام.
        برای چاله کن بنزینی دو زمانه چه نوع روغنی در گیربکسش باید ریخت؟

        پاسخ
        1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
          15/07/1402 در 02:53

          درود جناب مصدر
          در این مورد تجربه ای نداشتیم و نمیتونیم مطمئن بهتون روغنی رو پیشنهاد کنیم.

          پاسخ
    2. ناشناس گفت:
      21/01/1403 در 20:25

      با سلام و احترام.
      لطفا راهنمایی بفرمایید که برای گیربکس سیکلوئیدی از چه روغنی استفاده کنیم؟
      سپاسگزارم

      پاسخ
      1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
        25/01/1403 در 11:38

        درود برشما
        در کل بستگی به شرایط محیطی دارد، اما در شرایط نرمال از روغن بهران بردبار 150 یا معادل آن باید استفاده شود.

        پاسخ
  8. امین گفت:
    04/11/1401 در 07:57

    برای گیربکس برند SEW سری R30 از چه نوع روغن گیربکسی باید استفاده کنم؟کاتالوگ این گیبرکس رو پیدانکردم.ممنون میشم راهنمایی بفرمایید.

    پاسخ
    1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
      04/11/1401 در 11:43

      اکثر گیربکس های صنعتی با روغن ایرانی ذکر شده بهترین سازگاری را دارند. همچنین شما میتوانید از معادل های برند های خارجی مانند شل، توتال، کاسترول و گالف استفاده کنید که در صورت تقلبی نبودن کیفیت آنها از برند های ایرانی بهتر است. کاتالوگ سری R30 sew رو هم از طریق این لینک میتوانید دانلود کنید.

      پاسخ
  9. مهدی گفت:
    27/10/1401 در 21:06

    برای گیربکس دریل رادیال میشه از روغن ۵۰‌ ماشین استفاده کرد

    پاسخ
    1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
      28/10/1401 در 14:26

      به طور معمول برای گیربکس دریل رادیال از روغن هیدرولیک H68 استفاده می شود. برند بهران این روغن را تولید میکند.

      پاسخ
    2. ناشناس گفت:
      21/10/1403 در 17:56

      سلام درود برشما
      برای گیربکس فیدر میکسر دام
      ازچه روغنی استفاده کنیم

      پاسخ
      1. مدیر سایت گفت:
        26/10/1403 در 10:56

        سلام وقت بخیر
        به صورت روتین از روغن بهران بردبار 150 استفاده می شود ولی در شرایط خاص باید از روغن مخصوص استفاده کرد.لطفا به جدول داخل گاتالوگ مراجعه بفرمایید

        پاسخ
  10. داوری گفت:
    28/05/1401 در 13:28

    سلام. من از گیربکس حلزونی واسه بالابر ساختمانی استفاده میکنم و وقتی که هوا خیلی گرم میشه داخل گیربکس رو که چک میکنم یه حالت لجن مانندی رو بدنه بعضی قسمتاش هست. این طبیعیه؟

    پاسخ
    1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
      28/05/1401 در 13:36

      درود دوست عزیز.
      دقیقا همون گرم شدن هوا باعث این اتفاق شده. احتمالا یا روغن خوبی استفاده نکردین، یا زمان زیادی روغنشو عوض نکردین.
      اصطلاحا بهش میگن اکسیده شدن.
      همین روغنی که پیشنهاد کردیم رو استفاده کنید و نکاتی هم که گفتیم حتما رعایت کنین.

      پاسخ
      1. وحیدم گفت:
        29/08/1401 در 22:12

        سلام برای یک پمپ دنده ای از گریبکس استفاده کردیم
        دمای محل گیربکس در حدود نود الی صد هست و دایم کاره
        چه روغنی براش پیشنهاد میکنید

        پاسخ
        1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
          01/09/1401 در 13:04

          با سلام به شما دوست عزیز.
          با توجه به شرایط خاص مطرح شده، می توانید از طریق شماره تماس 09227318856 یا صفحه تماس با ما، راهنمایی های لازم را دریافت نمایید.

          پاسخ
      2. محمد رضا گفت:
        23/01/1403 در 07:51

        گیربکس کتابی در حین کار روغن با فشار زیاد از قسمت کاسه نمد و اورینگ ها زد بیرون
        دلیلش چیه ؟

        پاسخ
        1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
          25/01/1403 در 11:36

          حتما باید از یک پیچ سوراخ دار یا سوپاپ استفاده بشه تا گاز حاصل از روغن از داخل گیربکس خارج شود.

          پاسخ
    2. محمد گفت:
      24/04/1403 در 23:20

      با سلام وعرض ارادت و مموون که برای دوستانوقت میگذارید. استاد میخواهم بدونم برای گیربکس پنکه خانگی زمینی چه روغنی باید استفاده شود

      پاسخ
      1. پشتیبانی شهباز موتور گفت:
        27/04/1403 در 10:55

        درود. متاسفانه این مورد در تخصص ما نیست و نمی توانیم اطلاعات فنی مطمئنی به شما ارائه بدهیم.

        پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *