چدن ها
چدن ها شامل ساختاری با زمینه فلزی وکریستالهای گرافیت غیر فلزی میباشند که گرافیتها به مثابه
یک فضای خالی ،حفره و … باعث کاهش خواص مکانیکی می شوند. خواص مکانیکی چدن تابعی از
مقدار گرافیت ،شکل گرافیت، اندازه دانه های گرافیت و … می باشد.
بدترین خواص مکانیکی با شبکه بسته گرافیت به وجود می آید . در کشش ، گرافیتهای لایه ای نقش
ترک را دارند و استحکام پایین می آید ولی در فشار ، خواص چدن به خاطر وجود زمینه فلزی بهتر است.
وجود گرافیت لایه ای مزیتهایی هم دارد .ماشینکاری بهتر ،جذب ارتعاشی و خاصیت روغنکاری چدن از
جمله این مزیتها است.
چدن ها براساس نوع فلز غنی از کربن (سمنتیت یا گرافیت)و شکل آنها نقسیم بندی می شوند:
1:چدن سفید
2:چدن خاکستری
3:چدن لا گرافیت کروی -چدن نشکن(چدن داکتیل)
4:چدن چکش خوار(چدن مالبیل)
1-چدن سفید
این نوع چدن تحت شرایطی به وجود می آید که ترکیب شیمیایی آلیاژ و سرعت سردکردن به نحوی باشد که
تمامی کربن موجود به صورت سمنتیت در آید. ظاهر سطح مقطع شکست این نوع چدن به علت سمنتیت،سفید
وبراق و حالت دانه ای دارد .این نوع چدن استحکام فشاری بالا ،مقاومت سایشی عالی و سختی بالایی دارد.
2-چدن خاکستری
دراین چدن سرعت سرد کردن به نحوی است که در ضمن انجماد ، کربن به صورت گرافیت رسوب می کند .
گرافیتها ی این نوع چدن به شکل ورقه ای ظاهر می شوند و مسیر شکست عمدتا در امتداد لایه های گرافیت
پیش می رود ، در نتیجه سطح مقطع شکست خاکستری است .مهمترین خواص چدن خاکستری که آن را به
عنوان یکی از پرمصرف ترین آلیاژهای صنعتی در آورده است عبارتنداز:
1:نقطه ذوب پایین
2:سیالیت زیاد
3:انقباض کم در حین انجماد
4:مقاومت در برابر سایش
5:قابلیت جذب ارتعاش وقابلیت ماشینکاری عالی
6:انعطاف پذیری و ضربه پذیری کم
3-چدن با گرافیت کروی -چدن نشکن (چدن داکتیل)
شبیه چدن خاکستری است ولی با در صد گوگرد و فسفر کمتر که گرافیت به جای ورقه ای به شکل کروی رسوب
می کند.عمل کروی کردن توسط اضافه کردن مقدار بسیار کم از عناصر مانند لیتیم ،سدیم ، پتاسیم ،منیزیم ، کلسیم
و…. درست قبل از ریختن مذاب درون قالب انجام میشود و از منیزیم بیشتر از سایر فلزات در این عمل استفاده می شود.
علت اصلی کروی شدن حذف گوگرد و اکسیژن از مذاب است.چدنهای نشکن همانند چدنهای خاکستری دارای سیالیت
بالا،نقطه ذوب پایین ،قابلیت ماشینکاری خوب و مقاومت سایش عالی هستند.مزیت عمده آنها نسبت به چدن های
خاکستری استحکام و انعطاف پذیری بالای آنهاست.
4-چدن چکش خوار (چدن مالیبل):
از عملیات حرارتی چدن های سفید با ترکیب شیمیایی مناسب بدست می آید که سمنتیت تجزیه شده و کربن به
صورت کره های متلاشی شده ونامنظم گرافیت رسوب می کنند. بنابراین تهیه چدن های چکش خوار شامل دو
مرحله است یکی از ریخته گری و تهیه چدن سفید و دیگری عملیات حرارتی آن به منظور تجزیه سمنتیت وتشکیل
گرافیت. این چدن از نظر خواص مکانیکی نظیر انعطاف پذیری و ضربه،شبیه چدن با گرافیت کروی است ولی چدن
مالیبل از بعضی جهات مزیت دارد . به عنوان مثال برای تهیه قطعات نازک و قطعاتی که نیاز به ماشینکاری زیاد دارند
بیشتر استفاده می شود . روش تهیه چدن مالیبل از چدن سفید نگهداشتن چدن سفید برای مدت طولانی در دمای
950 سانتیگراد و سپس آرام آن را سرد میکنند .
جهت مشاهده گیربکس خورشیدی ، گیربکس حلزونی و انواع پمپ دنده ای کلیک کنید .