سیستمهای نگهدارنده مکانیزه
سیستمهای نگهدارنده مکانیزه : این سیستمها معمولا برای تعداد تولید خیلی بالا مناسب هستند ،
زیرا هزینه بر پایی این گونه سیستمها معمولا برای تعداد تولید خیلی بالا مناسب هستند ، زیرا
هزینه برپایه این گونه سیستمها باید با تعداد تولید زیاد قطعه کار جبران گردد . البته طراحی این
سیستمها و نصب آنها رفته رفته ساده تر می شود و بنابراین در بسیاری از موارد عملی می توان
از آنها استفاده کرد.
در بعضی از ماشینهای ابزار امروزی ، سیستم نگهدارنده مکانیز نصب می شود و می توان از این
سیستم برای جیگها یا فیکسچر های نصب شده روی دستگا ه نیز استفاده نمود شکل روبرو
نمونه ای از یک سیستم نیوماتیک نصب شده روی ماشین ابزار نشان داده شده است. به
همراه این سیستمها ، عملگرهای مختلف نیز ارائه می شود که به نحوه مناسبی در کنار
روبند های جیگ و فیکسچر قرار می گیرند تا در زمان مناسب ، روبند ها را باز کند یا ببندد .
بنابراین طراحی روبند ها به نهایی کافی است و نیازی به طراحی لوازم هیدرولیکی یا نیوماتیکی
نخواهد بود . هنگامی که جیگ یا فیکسچر بر روی میز ماشین نصب شد ، لازم است شیلنگها
به عملگر ها اتصال یابد و پس از آن سیستم آماده به کار خواهد بود .
زمانی که کار با یک فیکسچر به اتمام رسید شیلنگها باز شده و می توان فیکسچر و متلقات آن
را تعویض نمود .
در تجهیزات تولید امروزی معمولا از سیستم ترکیبی نیوماتیکی – هیدرولیکی استفاده می شود .
انواع سیستم های نگهدارنده مکانیزه
این سیستمها مدتهاست که در تجهیزات تولیدی مورد استفاده قرار میگیرند . اما استفاده همه گیر از این سیستمها تا به وجود آمدن سیستم ترکیبی نیوماتیکی – هیدرولیکی امکانپذیر نشده بود . در سیستمهای قدیمی تر که عمدتا هیدرولیکی بودند ، لازم بود خط لوله هیدرولیک یا در سرتاسر کارگاه وجود داشته باشد و یا هر دستگاه یک سیستم تامین فشار هیدرولیک برای خود داشته باشد . این روش هم هزینه زا و هم در پاره ای موارد خطر آفرین بودند .
امروز اغلب از دو روش سیستم ترکیبی نیو ماتیکی – هیدرولیکی ویا سیستم کاملا نیوماتیکی برای ادوات نگهدارنده مکانیز استفاده می گردد .
سیستم ترکیبی نیوماتیکی -هیدرولیکی
امروزه اغلب از این سیستم برای ادوات نگهدارنده مکانیزه در ماشین آلات تولیدی استفاده می شود . در این سیستمها ، سه گروه قطعات وجود دارد و همان طور که در شکل زیر نشان داده شده است این سیستم از لوله حاوی هوای فشرده موجود در کارگاه آغاز شده و به گیره ها و روبند ها ختم می گردد . خطوط لوله هوای فشرده در اغلب کارگاهها وجود دارند و به عنوان منبع انرژی نیوماتیکی برای بسیاری از ماشین آلات نظیر ابزارهای کارگاهی بادی ، سیستمهای خنک کننده دستگاهها و نگهدارنده های مختلف از آن استفاده می شود .
گروه اول قطعات که در سیستم ترکیبی نیوماتیکی – هیدرولیکی به چشم می خورد ، گروه تغذیه هوای فشرده است که شامل ورودی هوای فشرده ، فیلتر ، تنظیم کننده فشار ، روغن زن ، شیر اطمینان و یک شیر قطع و وصل می باشد . گروه دوم قطعات تقویت کننده هیدورلیکی سیستم است . در این گروه قطعاتی چون بوستر ، شیر یک طرفه و توزیع کننده هیدرولیکی وجود دارند.گروه سوم قطعات ، عملگرهای هستند که به ادوات نگهدارنده و روبندها متصل می شوند و در شکل و ابعاد مختلف در دسترس هستند .
عملکرد ساده سیستمهای ترکیبی بدین صورت است که هوای فشرده به تقویت کننده هیدرولیکی وارد شده و بوستر را راه می اندازد . با عملکرد بوستر ، روغن در مدار هیدرولیکی سیستم تحت فشار قرار گرفته و عملگرها را به حرکت در می آورد و در نهایت روبندها باز و بسته خواهند شد . در قسمت تقویت کننده ، معمولا فشار هوا 30 برابر تقویت شده و یک فشار هیدرو لیک قوی تبدیل میگردد .
همانطور که در شکل زیر ملاحظه می شود ، گروههای مختلف این سیستم ترکیبی توسط شیلنگ به یکدیگر ارتباط یافته اند و بوسترهای هیدرولیکی را می توان به روشهای دیگری ، غیر از هوای فشرده ، نیز تحریک نمود . مثلا می توان آن را به صورت الکتریکی و یا توسط یک پمپ هیدرولیکی نیز راه اندازی نمود .
تحریک بوستر به صورت الکتریکی در جایی که هوای فشرده موجود نباشد و یا استفاده از الکترسیته ارزانتر باشد ، ترجیح داده می شود . بوسترهای الکتریکی نیز شبیه بوستر های نیوماتیکی عمل می کنند ، فقط نیروی محرکه آن به جای هوای فشرده ،نیروی الکتریسیته می باشد . در برخی ماشین آلات تولیدی که یک سیستم تامین فشار هیدرولیکی قوی دارند ، میتوان به جای بوسترهای نیوماتیکی یا الکتریکی ، از پمپهای هیدرولیکی استفاده نمود . این پمپهای هیدرولیکی قادرند جریان روغن به مراتب بیشتری نسبت به بوسترها به عملگرها ارسال نمایند . در بوستر های نیوماتیکی یا الکتریکی ، یک مخزن روغن مستقل وجود دارد که در آن مقداری محدودی روغن جای می گیرد . هرچند که این میزان روغن از مقدار مورد نیاز عملگرها بیشتر است ، معذلک بوسترها محدودیتها ی خاص را دارند . هنگامی که تعداد زیادی عملگر در یک سیستم تولیدی برای باز و بسته کردن روبندها و نگهدارنده ها وجود داشته باشد . بهتر است از پمپ هیدرولیکی و یک مخزن روغن بزرگ استفاده شود . یکی از معایب سیستم های هیدرولیکی یا سیستمهای ترکیبی این است که در صورت نشت روغن از مدار و قطعات هیدرولیکی ، فشار ناگهان افت خواهد کرد و روبند یا نگهدارنده آزاد خواهد شد . نشد روغن معمولا هنگامی اتفاق می افتد که عملگرها یا نگهدارنده ها بنابر ضرورت کاری متحرک باشند .
بنابراین اگر لازم باشد نگهدارنده قطعه کار حین عملیات تولیدی بچرخد ، باید از شیر ورودی قابل چرخش برای اتصال مدار هیدرولیک به آن استفاده نمود . یا مثلا اگر طراحی یک فیکسچر به گونه ای باشد ، لازم است از انباره ( آکومولاتور ) نیز کمک گرفت .